Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2017

Stress Inoculation Training

Άρθρο του εκπαιδευτή Ευάγγελου Ζορμπά, πληροφορίες www.jkd.gr

Το σύνδρομο μάχης, φυγής ή παγώματος του ανθρώπινου οργανισμού (Fight, Flight or Freeze Syndrome) πηγάζει από την παλαιολιθική εποχή. Οι εποχιακοί κυνηγοί αυτής της εποχής είχαν συνηθίσει την αντιμετώπιση και διαχείριση κινδύνων και βίωναν σχεδόν καθημερινά την μάχη ή την φυγή ή το πάγωμα. Σε αντίθεση με τους χωρικούς που βίωναν αισθητηριακή υπερφόρτωση, πανικό και ανικανότητα αποτελεσματικής αντιμετώπισης των περιστασιακών κινδύνων.

Στην σύγχρονη εποχή η ρεαλιστική διαχείριση και αντιμετώπιση βίαιων συμπλοκών αυτοάμυνας μπορεί να γίνει μόνο με σωστή κατάρτιση και εκπαίδευση...

Οι αντιδράσεις ενός άρτια εκπαιδευμένου ατόμου σε σχέση με ένα ανεκπαίδευτο άτομο ή με ένα άτομο με κακή εκπαίδευση στις τρεις πιθανές καταστάσεις της μάχης ή της φυγής ή του παγώματος διαφέρουν ριζικά... Ακολουθεί ένας ενδεικτικός παραλληλισμός:

1) Μάχη
Στην μάχη ένα εκπαιδευμένο άτομο με ήρεμη νοοτροπία δρα με ακρίβεια σαν αρπακτικό και καταδιώκει, ενώ ένα ανεκπαίδευτο άτομο αντιδρά με υπερβολή, με θολή κρίση, με ασυγχρόνιστες κινήσεις και ενέργειες οδηγούμενες από τον εγωισμό.

2) Φυγή
Στην διαφυγή ένα εκπαιδευμένο άτομο υλοποιεί οργανωμένη οπισθωχώρηση, έχει πλήρη επίγνωση της κατάστασης και διανοητική ετοιμότητα, ενώ ένα ανεκπαίδευτο άτομο βρίσκεται σε κατάσταση πανικού, αγνοεί τους περιβάλλοντες κινδύνους και απλώς τρέχει ασυγκράτητα μακριά από τον κίνδυνο.

3) Πάγωμα
Στο πάγωμα ένα εκπαιδευμένο άτομο συσπειρώνει το σώμα του και τα μέλη του σε αμυντική θέση, προετοιμάζει τα όπλα του και οι αισθήσεις του είναι οξυμένες, ενώ ένα ανεκπαίδευτο άτομο βρίσκεται σε κατάσταση σωματικής παράλυσης, άρνησης, παθητικότητας και εμπάθειας.

Ο ασκούμενος μαχητικών τεχνών συνήθως ποτέ δεν βιώνει σε προπονητικό περιβάλλον το σύνδρομο μάχης, φυγής ή παγώματος γιατί υποσυνείδητα νοιώθει ασφάλεια και άνεση κατά την διάρκεια εξάσκησης με αποτέλεσμα να μην προετοιμάζεται πραγματικά για την αντιμετώπιση ωμής βίας και να τρέφει αυταπάτες ότι θεωρητικά είναι αξιόμαχος...

Η αυτοματοποίηση των σωστών αντιδράσεων απαιτεί μακροχρόνια εκπαίδευση και ψυχοσωματική ανάπτυξη, διαφημίσεις μαχητικών σχολών του τύπου "απλό, γρήγορο, εύκολο, αποτελεσματικό", είναι καθαρή απάτη... Τι ακριβώς όμως είναι ή θα έπρεπε να είναι η σωστή και άρτια εκπαίδευση;

Ο Αμερικανός ψυχολόγος Donald Meichenbaum ανέπτυξε την δεκαετία του 1960 την μέθοδο SIT (Stress Inoculation Training) για την αποδοτική διαχείριση του στρες μέσω της προοδευτικής έκθεσης του ατόμου σε ελεγχόμενες στρεσογόνες καταστάσεις. Η μέθοδος υιοθετήθηκε στην σύγχρονη ψυχοθεραπεία, στην επιχειρησιακή εκπαίδευση στρατιωτικών ειδικών δυνάμεων καθώς και στην προπονησιολογία σύγχρονων μαχητικών τεχνών, όπως στο σύγχρονο Jeet Kune Do (Contemporary Jeet Kune Do).


Η μέθοδος περιλαμβάνει τρεις φάσεις:

1) Conceptualization Phase
Ανίχνευση των στρεσογόνων παραγόντων, των ανεξέλεγκτων αντιδράσεων και των επιπτώσεων αυτών των αντιδράσεων. Κατάρτιση, ανάλυση και κατανόηση των σωστών αντιδράσεων.

2) Skills Acquisition & Rehearsal Phase
Επίλυση των προβλημάτων, εσωτερικός διάλογος, ανακατασκευή του μοντέλου νοοτροπίας και των σωστών αντιδράσεων, ρεαλιστική προσομοίωση στρεσογόνων καταστάσεων και αντιμετωπίσεων.

3) Application & Follow Through Phase
Προοδευτική εφαρμογή των δεξιοτήτων που έχουν αναπτυχθεί και περιοδική συντήρησή τους.

Ένα άτομο είναι ικανό για μάχη και αντιμετώπιση βίαιων συμπλοκών αυτοάμυνας όταν οι καρδιακοί του παλμοί είναι 115-145BPM (High Alert), για να αποφευχθεί το πάγωμα ο ασκούμενος στην μέθοδο Stress Inoculation Training εκτελεί συνεχώς γυμνάσματα, τεχνικές και εξομειωμένα σενάρια σε 145-175BPM (Condition Gray) με αυτόν τον τρόπο αρχίζει να νοιώθει οικεία και άνετα σε στρεσογόνο περιβάλλον και δεν πανικοβάλλεται...


Τρεις συμπληρωματικές μεθόδοι που βοηθούν στην υπέρβαση του παγώματος είναι:

1) Anti-freeze Habit
Πολύ απλά να συνηθίσουμε να λαμβάνουμε άμεσα δράσεις σε άβολες καταστάσεις της καθημερινότητας και να βγούμε έξω από την ζώνη άνεσής μας (Comfort Zone). Όταν ξυπνάμε να σηκωνόμαστε άμεσα από το κρεβάτι χωρίς να χρονοτριβούμε, να μπαίνουμε άμεσα στο νερό της θάλασσας ξεπερνώντας την φοβία του κρύου νερού, να κάνουμε κρύα ντουζ, να μην αναβάλλουμε πράξεις για το μέλλον ενώ μπορούμε να τις κάνουμε τώρα...

2) Visualization
Η οπτικοποίηση είναι από τα πιο σημαντικά εργαλεία προετοιμασίας ενός ατόμου για τα χειρότερα σενάρια... Οραματισμός ακραίων καταστάσεων και σεναρίων ωμής βίας και τι λύσεις σκεφτόμαστε. Μέσα από εσωτερικό διάλογο και ανάλυση ο εγκέφαλος αρχίζει να κάνει συνδέσεις των κατάλληλων αντιδράσεων ανά περίπτωση...

3) Controlled Breathing
Η ελεγχόμενη διαδικασία της αναπνοής και η διασύνδεση της κίνησης με την αναπνοή είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία εκπαίδευσης ενός μαχητή και χωρίς αυτά δεν έχει καμία ελπίδα μαχητικά... Η μέθοδος Tactical Square Breathing είναι ενδεδειγμένη και αξιόπιστη μέθοδος ελέγχου της αναπνοής, απαρτίζεται από 4 στάδια εκτέλεσης: αργή εισπνοή από την μύτη σε 4 χρόνους, συγκράτηση της αναπνοής για 4 χρόνους, αργή εκπνοή από το στόμα σε 4 χρόνους, συγκράτηση της αναπνοής για 4 χρόνους και επανάληψη της άσκησης 4 φορές.


Η Ακαδημία Μαχητικής Τεχνολογίας Jeet Kune Do βρίσκεται στην Αθήνα, στην διεύθυνση: Δήλου 9, (κάθετα στην Φορμίωνος, σύνορα Βύρωνα-Καισαριανής).  

Εύκολη πρόσβαση από το κέντρο της Αθήνας με το λεωφορείο 732 (Αγ. Φανούριος - Ακαδημία - Ζωοδ. Πηγή) (στάση 9η Φορμίωνος).

Επίσης πρόσβαση με την τοπική Δημοτική Συγκοινωνία του Δήμου Βύρωνα με το λεωφορείο 10 (Καρέας - Ντάνκαν) και το λεωφορείο 20 (Κουταλάς - Αγ. Λάζαρος) (στάση Φωκαίας). 

Για οδηγίες πως να έρθετε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον Google Χάρτη της Ακαδημίας.

Επίσημη ιστοσελίδα της Ακαδημίας: http://www.jkd.gr
Πληροφορίες για ιδιαίτερα μαθήματα: http://www.jkd.gr/privatelessons.html

Το παρόν άρθρο αποτελεί αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας και διέπεται από τις εθνικές και διεθνείς διατάξεις περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Συνεπώς, απαγορεύεται ρητά η αναδημοσίευση, αντιγραφή, μετάφραση και τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του αρθρογράφου!